(Ne)prihvatljiv o¾iljak - razlog vi¹e za korekciju

[AquArius]

(Ne)prihvatljiv o¾iljak - razlog vi¹e za korekciju


Autor: Antun Kljenak, dr. med., spec. djeèje kirurgije
   

Pacijenti èesto tra¾e kozmetièko pobolj¹anje o¾iljka, no pri tome je neizmjerno va¾no imati potpuno  realistièan pristup i oèekivanja

Kirur¹ka revizija o¾iljka moguæa je opcija za pacijente s o¾iljkom od ozljede ili nakon kirur¹kog zahvata. Prema svojoj definiciji, revizija o¾iljka provedena po naèelima plastièno-rekonstrukcijske kirurgije podrazumijeva grupu tehnika koje se koriste s namjerom da se o¾iljak uèini estetski i funkcionalno prihvatljivijim. To se èesto posti¾e i tehnikom "preorijentacije" o¾iljka u smjeru prirodnih linija tijela. Naravno, uspjeh izravno ne ovisi samo o primjeni najprikladnije tehnike, nego i o zahtjevnosti i te¾ini samog o¾iljka.

Tko je dobar kandidat - Kandidat za reviziju o¾iljka treba biti dobroga opæeg stanja, bez akutnih bolesti ili drugih ozbiljnih medicinskih stanja. Neizmjerno je va¾no imati potpuno realistièan pristup i oèekivanja. Premda niti jedan o¾iljak ne mo¾e biti potpuno izbrisan, u plastièno-rekonstrukcijskoj kirurgiji veæi je broj pristupa i tehnika kojima se mo¾e postiæi prihvatljiviji izgled o¾iljka. Uz tehniku lasera, injekcijske preparate i brojne druge naèine i moguænosti lijeèenja o¾iljaka, kirur¹ke tehnike utemeljene na vje¹tini kori¹tenja skalpela i dan-danas èesto su nezaobilazne u postizanju ¾eljenog cilja. Èim se poène ozbiljnije razmi¹ljati o uklanjanju o¾iljka, mudro je uputiti se specijalistu s iskustvom u podruèju plastiène kirurgije. Jer, dobar savjet, utemeljen na znanju i iskustvu, prvi je korak u dono¹enju odluke.

Najprikladnija anestezija - Ovisno o o¾iljku, dobi pacijenta i izabranoj tehnici revizije, potrebno je izabrati najpovoljniju vrstu anestezije. Manji zahvati katkad se mogu uèiniti u lokalnoj ili provodnoj anesteziji, a za veæe se preporuèuju vrste opæe anestezije.

Prognoza - Prema "pravilu palca", postoji 90 posto ¹anse da æe o¾iljak nakon revizije biti bolji, devet posto da æe i nakon revizije biti gotovo isti, odnosno jedan posto da bi ga izvedena korekcija mogla uèiniti estetski manje prihvatljivim nego ¹to je bio prije korekcije.

©to nakon kirurgije - Nakon provedenog tretmana o¾iljka, iznimno je va¾no pridr¾avati se svih uputa lijeènika. Od opæih uputa potrebno je pridr¾avati se trajne za¹tite mjesta o¾iljka od izravnog izlaganja sunèevoj svjetlosti. Primjerene masa¾e i kupke mogu djelotvorno utjecati na konaèni rezultat tretiranog o¾iljka.


Karakteristike o¾iljka

Bilo da je posljedica ozljede, kirur¹kog zahvata ili opekline, zahvaæeni dio tijela uvijek je vi¹e ili manje izoblièen, jer se o¾iljkasto tkivo veæinom sastoji od kolagenskih stanica. Zbog toga su o¾iljci gotovo uvijek drukèije boje od okolne ko¾e, nemaju ¾lijezde znojnice niti folikule dlaka ili kose.

Opse¾nost i tvrdoæa o¾iljka ovise o mnogim èiniteljima, primjerice o velièini i dubini rane, krvnoj opskrbi tog podruèja, opæem i lokalnom zdravstvenom stanju, dobi pacijenta, mjestu rane, debljini i boji ko¾e i dr. Neki ljudi, pak, imaju veæe sklonosti stvoriti izboèen i upadljiv o¾iljak (keloid).

O¾iljci koji najèe¹æe zahtijevaju dodatnu plastiènu korekciju su, primjerice, hipertrofièni, keloidni, opse¾ni o¾iljci s posljediènom kontrakturom lokalne ko¾e.

Pod pojmom hipertrofièni podrazumijeva se o¾iljak koji nastaje unutar granica incizije (reza), s tankim slojem zacrvenjene ko¾e koja izrasta iz podloge. Za razliku od hipertrofiènog o¾iljka, keloidi su tamnije boje i prerastaju rubove rane. Najèe¹æe su smje¹teni u podruèju ramena, u¹ke, vrata i prsne kosti. Kontraktura kao posljedica te¾ih oblika o¾iljaka posebice nastaje kao rezultat gubitka veæe povr¹ine ko¾e u podruèju rane, a tipiène su i za duboke i opse¾ne opekline. Zbog funkcijskih poremeæaja, zahtijeva kirur¹ki tretman.


Tablica 1 - Uzroène kategorije abnormalnih o¾iljaka

Kategorija o¾iljka                                     Primjeri uzroka

Traumatsko ili nepravilno cijeljenje rane          opekline, oguljotine, razderotine
Estetski lo¹e usmjereni o¾iljci                        o¾iljci koji ne prate prirodne linije,
                                                                 primjerice lica, dugi ravni o¾iljci
O¾iljci koji su primarno lo¹e zacijelili                infekcija, napetost rubova i sl.
Ovisni o prirodi same bolesti                         akne, ospice, keloidi




Tablica 2 - Usporedba keloida i hipertrofiènog o¾iljka                                                                
   

                                                    Keloid              Hipertrofièni o¾iljak

Najèe¹æi izgled                                 taman               svijetao
Ispupèenje iznad razine ko¾e                da                  ne
Reakcija na tretman                           ne                  da
Testovi koji omoguæavaju razliku           ne                  ne
Pregled struènjaka, najbolja dijagnoza    da                  ne


Moguænosti tretiranja o¾iljaka

    * Ne èiniti ni¹ta - Takav pristup katkad spa¹ava pacijenta od drugih kasnijih problema zbog poku¹aja lijeèenja o¾iljka.

    * Primjena steroidnih lijekova - Primjena steroidnih lijekova mo¾e smanjiti crvenilo hipertrofiènog i keloidnog o¾iljka. Terapija se primjenjuje u obliku injekcija izravno u o¾iljkasto tkivo. Postupak se mo¾e ponavljati nekoliko puta, ali valja paziti na kontraindikacije.

    * Primjena preparata za ubla¾avanje o¾iljaka - U farmaceutskoj ponudi postoje brojni preparati iz ove grupacije. O konaènom izboru najbolje je posavjetovati se s lijeènikom ili farmaceutom.

    * Primjena fizikalne terapije - Kupke, masa¾e, elektro-terapija, mangetska terapija i druge tehnike, pravilno primijenjene, mogu znatno pobolj¹ati lokalni nalaz, ali i opæe zadovoljstvo pacijenta.

    * Silikonske gel ploèice - Silikonske gel ploèice postavljaju se na o¾iljak i nose 24 sata na dan.

    * Kirur¹ka tehnika Z-plastike - Brojne su prednosti Z-plastike, klasiène metode revizije o¾iljka. Naèelo operacije je preusmjeravanje linije i napetosti o¾iljka, koristeæi se malim trokutastim lokalnim zaliscima. Novooblikovani o¾iljak slijedi prirodne linije tijela i stoga je manje uoèljiv. Postoje i brojne sliène tehnike, primjerice W-plastika, Y-V plastika i dr.

    * Dermoabrazija - Dermoabrazija omek¹ava i stanjuje povr¹inu o¾iljka. Klasièna dermoabrazija èetkicama ima vi¹i stupanj rizika od novijih tehnika dermoabrazije (primjerice dermoabrazije tekuæim kristaliæima).

    * Laser - Laserska terapija daje dobre rezultate ako je na temelju dobre indikacije izabran dobar tip lasera, uz znanje i iskustvo operatera koji primjenjuje laser. Postoji nekoliko tipova lasera koji se uspje¹no koriste. Èesto se koristi CO2 i Erbium YAG laser, NdYAG laser i drugi.

    * Tkivni ekspanderi - Tkivni ekspanderi su "baloni" koji se postavljaju pored o¾iljka ispod lokalne zdrave ko¾e, s namjerom da se rastezanjem lokalne zdrave ko¾e dobije dovoljno "materijala" za rje¹avanje ko¾nog defekta nakon odstranjenja o¾iljka.

    * Ko¾ni presadci - Nekoliko tehnika koristi zdravu ko¾u pacijenta razlièite debljine za rje¹avanje o¾iljka. Ovisno o dubini uzetog presatka na mjestu donora, tj. na mjestu odakle je transplantat uzet, takoðer je moguæ nastanak o¾iljka.

    * Injekcija kolagena - Injekcije kolagena koriste se za o¾iljke koji su ispod razine lokalne zdrave ko¾e. Rezultat takve terapije uoèljiv je odmah, ali ne mora biti trajan. Moguæe su ne¾eljene lokalne reakcije ko¾e.


Izvor : VaseZdravlje